ESG jest skrótem od angielskiego Environmental, Social and Governance. Po polsku oznacza to Środowisko, Społeczeństwo i Zarządzanie/Ład korporacyjny. Termin ten odnosi się do trzech kluczowych obszarów odpowiedzialności przedsiębiorstw związanych ze zrównoważonym rozwojem. Do mierzenia efektywności, a zarazem ryzyka działań prośrodowiskowych służą ratingi ESG. W tym artykule pokrótce wyjaśnimy metodykę oceny ESG oraz omówimy, jakie są główne obszary zainteresowania agencji ratingowych.
Spis treści
Kto zajmuje się ratingiem ESG?
Zrównoważony rozwój odgrywa coraz większą rolę w strategiach biznesowych przedsiębiorstw. Firmy nie tylko dostrzegają jego znaczenie dla środowiska i społeczeństwa, ale także zauważają, że działania zgodne z ESG zwiększają ich atrakcyjność w oczach inwestorów oraz zapewniają stabilność na rynku. W efekcie rośnie zainteresowanie narzędziami pozwalającymi mierzyć skuteczność działań w obszarach środowiskowych, społecznych i zarządczych. ESG rating nie jest jedynie modnym trendem – to coraz istotniejszy wskaźnik, który odzwierciedla rzeczywiste zaangażowanie w te kwestie. Oceny ESG realizowane są przez niezależne podmioty. W nadawaniu ratingów ESG specjalizują się agencje ratingowe, których obecnie działa na rynku ponad 600. Można wyróżnić trzy główne typy tych agencji. Pierwsze to dostawcy podstawowych danych, którzy koncentrują się na analizie dostępnych publicznie informacji, takich jak raporty firmowe czy komunikaty prasowe. Drugą grupę stanowią agencje opracowujące wszechstronne analizy. Bazują one zarówno na danych publicznych, jak i informacjach przetwarzanych przez analityków zatrudnionych w agencji. Trzeci rodzaj to dostawcy wyspecjalizowanych danych, skupiający się na jednym lub dwóch kryteriach ESG, ale analizujący je w sposób szeroki i dogłębny.
Jakie są różnice między ESG a CSR?
Zrozumienie różnic między CSR a ESG jest istotne zarówno z perspektywy organizacji, jak i jej interesariuszy. CSR, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu, koncentruje się na dobrowolnych działaniach firm w zakresie ich zobowiązań wobec otoczenia. Jest to podejście bardziej jakościowe, którego celem jest pokazanie, że biznes może być odpowiedzialny i uwzględniać interesy społeczne w swoich działaniach.
Natomiast ESG wprowadza elementy mierzalności i monitorowania tych działań. Strategia ESG pozwala w długim terminie zaplanować funkcjonowanie podmiotu gospodarczego w oparciu o cele zrównoważonego rozwoju, stawiając na integrację aspektów środowiskowych, społecznych i zarządczych we wszystkich obszarach działalności. Sposobem na weryfikację postępów w zakresie zrównoważonego rozwoju jest raportowanie efektów ESG oraz przyszłych zobowiązań w tym zakresie. Wskaźniki ESG pozwalają zrozumieć, jak skutecznie firma jest zarządzana, jak służy społeczeństwu oraz jaki ma wpływ na środowisko. Dzięki temu inwestorzy i konsumenci mogą świadomie wybrać, które firmy wspierać, bazując na ich zaangażowaniu w kreowanie lepszego świata.
Reasumując, choć obie koncepcje dążą do zrównoważonego rozwoju, różnią się one zakresem i podejściem. Współcześnie firmy często łączą oba podejścia, wprowadzając zarówno ESG, jak i CSR do swojej działalności. Ich harmonijne połączenie może przynieść znaczące korzyści zarówno firmom, jak i społeczeństwu.
Co podlega ocenie w ratingu ESG?
Ocenie agencji ESG podlegają trzy kluczowe obszary:
- czynniki środowiskowe – dotyczą wykorzystania zasobów, emisji gazów cieplarnianych i wpływu na bioróżnorodność,
- czynniki społeczne – mierzą wpływ przedsiębiorstwa na jego otoczenie, czyli pracowników, klientów i dostawców,
- czynniki związane z ładem korporacyjnym – obejmują systemy nadzoru i mechanizmy kontroli zapewniające przestrzeganie prawa i efektywne zarządzanie.
Należy przy tym zaznaczyć, że nie ma obecnie jednego podejścia czy modelu działania instytucji zajmujących się oceną działań podmiotów gospodarczych pod kątem ESG. Każda agencja stosuje własną metodologię oraz skalę oceny efektywności zarządzania i ryzyka danego przedsiębiorstwa w obszarze środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego. Brak standaryzacji ratingów ESG powoduje, że oceny są niejednoznaczne. Zdarza się, że różne podmioty wydają odmienne oceny dla tej samej organizacji. Docelowo ma powstać jednolita metoda oceny ESG. Ma to poprawić przejrzystość i rzetelność działania dostawców ratingów.
Rating ESG – ważne daty
ESG rating stanowi integralną część działań związanych z realizacją celów zrównoważonego rozwoju, które zostały wyznaczone przez międzynarodowe organizacje. W Europie za usprawnienie tego procesu odpowiadają m.in. ONZ i Unia Europejska. Celem jest dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Obowiązek raportowania niefinansowego w UE został wprowadzony już w 2014 roku i stopniowo obejmuje coraz więcej podmiotów gospodarczych. W Polsce w pierwszej kolejności zostały nim objęte największe jednostki zaufania publicznego oraz spółki notowane na giełdzie zatrudniające ponad 500 pracowników i osiągające przychody netto w wysokości powyżej 170 mln euro. Zmiany w tym obszarze przyspieszyły po 2018 roku. Od 2024 roku raportowanie ESG, czyli sprawozdanie firmy z jej działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, jest obowiązkowe dla kolejnych dużych podmiotów, zarówno giełdowych, jak i tych nienotowanych. Od 2025 roku obowiązek raportowania zostanie nałożony na wszystkie firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników oraz osiągające roczne przychody netto przekraczające 40 mln euro.
